Nadmierny wysiłek jako przyczyna zewnętrzna wypadku |
Czy nadmierny wysiłek może być przyczyną zewnętrzną zdarzenia wypadkowego? Wykonywanie pracy w warunkach nadmiernego wysiłku ze wszech miar nie jest wskazane choćby z przyczyn fizjologicznych. Codzienne czynności wykonywane nawet w normalnych warunkach przez pracownika o zmniejszonej sprawności, czy to na skutek choroby, czy też w wyniku postępujących z wiekiem zmian w organizmie - mogą być, w zależności od całokształtu okoliczności, uznane za podjęte przy użyciu nadmiernego dla tego pracownika wysiłku. Ważne Do oceny, czy wysiłek fizyczny w danych okolicznościach był nadmierny, ważne są ustalenia, czy istotnie pogorszył on samoistną chorobę, czy też był tylko czynnikiem okolicznościowym, niepowodującym pogorszenia w istniejącym już schorzeniu. U osoby dotkniętej schorzeniem samoistnym za nadmierny wysiłek może być uważana praca wykonywana jako codzienne zadanie w warunkach normalnych. Nadmierność wysiłku pracownika powinna być oceniana przy uwzględnieniu jego indywidualnych właściwości (aktualnego stanu zdrowia, sprawności ustroju) i okoliczności, w jakich wykonywana jest praca. Okoliczność, że uszkodzenie ciała, istotne pogorszenie stanu zdrowia lub śmierć podczas pracy nastąpiły na tle stwierdzonych u pracownika schorzeń samoistnych, nie wyłącza sama przez się uznania zdarzenia za wypadek przy pracy, jeżeli ujawniono przyczynę zewnętrzną, z którą pozostaje w związku określony skutek, czyli uszkodzenie ciała, istotne pogorszenie stanu zdrowia bądź śmierć. Takim czynnikiem o charakterze przyczyny zewnętrznej może być nadmierny - przy uwzględnieniu stanu zdrowia pracownika - wysiłek, podejmowany przezeń przy wykonywaniu pracy i zdeterminowany szczególnymi jej warunkami oraz rodzajem, jeżeli stał się istotną, a także współdecydującą przyczyną w powstaniu sytuacji prowadzącej do zawału serca. Orzecznictwo Sądu Najwyższego W kwestii pojmowania nadmiernego wysiłku Sąd Najwyższy wypowiadał się wielokrotnie, i tak: nadmierny wysiłek fizyczny, przy uwzględnieniu rozwijającego się stanu chorobowego u pracownika, może być uznany za przyczynę zewnętrzną wypadku przy pracy (wyrok z 28 stycznia 1998 r., II UKN 482/97, OSNAPiUS 1999/2/63), wysiłek fizyczny powodujący w czasie pracy uszkodzenie organu wewnętrznego pracownika dotkniętego schorzeniem samoistnym może uzasadniać uznanie tego zdarzenia za wypadek przy pracy, jeżeli wysiłek ten będący zdarzeniem zewnętrznym w sposób istotny przyspieszył bądź pogorszył istniejący już stan chorobowy (wyrok z 10 lutego 1977 r., III PR 194/76, OSNCP 1977/10/196), przy ocenie nadmiernego wysiłku jako przyczyny zewnętrznej wypadku przy pracy należy mieć na uwadze nie tylko rodzaj wykonywanych czynności, ale także warunki i okoliczności, w których czynności te są wykonywane (wyrok z 8 listopada 1994 r., II PRN 7/94, OSNAPiUS 1995/9/108), praca w normalnych warunkach może, przy uwzględnieniu indywidualnego stanu psychicznego i faktycznego pracownika, stanowić dla niego nadmierny wysiłek i stać się przyczyną zewnętrzną wypadku przy pracy (wyrok z 9 lipca 1991 r., II PRN 3/91, OSP 1992/11/263), nadmierny wysiłek pracownika przy dźwiganiu ciężarów może być uznany za zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy, także wtedy, gdy przestrzegane były wymagania określone w (nieobowiązującym już) rozporządzeniu Ministrów Pracy i Opieki Społecznej oraz Zdrowia z 1 kwietnia 1953 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych przy ręcznym dźwiganiu i przenoszeniu ciężarów - Dz.U. nr 22, poz. 89 (wyrok z 19 czerwca 2001 r., II UKN 419/2000, OSNP 2003/5/136). Warto wiedzieć Pamiętaj, że praca świadczona przez kilka tygodni z ewidentnym naruszeniem przez pracodawcę odpowiednich przepisów o czasie pracy (po 70 godz. tyg.) może stanowić przyczynę zewnętrzną doznanego przez pracownika zawału serca jako wypadku przy pracy (wyrok SN z 1 grudnia 2000 r., II UKN 107/2000, OSNAPiUS 2002/14/342). za BHP E-LETTER Numer 875 | 8 listopada 2011 r. |
Biuro Szkoleń i Doradztwa
Paweł Kania
ul. Nowowiejska 2B
32-410 Dobczyce
tel. (012) 27 13 792
kom. 0 606 679 428
kontakt@kaniapawel.pl
bhp@kaniapawel.pl